Οι “κυρίαρχοι” στις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας- Τι καταγράφει η Επιτροπή Ανταγωνισμού

Στοιχεία για τις  ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας στην Ελλάδα καταγράφονται στην ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και την ιδιωτική ασφάλιση. Αποσπασματικά συλλεγμένες από το ins-eea οι αναφορές της Έκθεσης και οι διαπιστώσεις  έχουν ως εξής:

Σύμφωνα με την ετήσια απογραφική έρευνα θεραπευτηρίων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) ο αριθμός των θεραπευτηρίων, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο οι ιδιωτικές κλινικές όσο και τα δημόσια νοσοκομεία, στην Ελλάδα το 2019 ανήλθε σε 269 μονάδες, σημειώνοντας μείωση την τελευταία τετραετία κατά 3,9%.

Το συνολικό μέγεθος του κλάδου των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας σε όρους αξίας εκτιμάται σε €1.864 εκ. το 2021, παρουσιάζοντας αύξηση 15,3% από το 2020 και με το Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) να διαμορφώνεται σε 4,0% την περίοδο 2014 -2021. Σημειώνεται ο επίσης θετικός ΜΕΡΜ 1,2% τη χρονική περίοδο 2013-202132 .

Βαθμός συγκέντρωσης στον κλάδο Ο κλάδος των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας παρουσιάζει μέτριο βαθμό συγκέντρωσης, με πέντε σημαντικούς ομίλους να δραστηριοποιούνται σε αυτόν (HELLENIC HEALTHCARE GROUP (HHG), ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ, ΙΑΣΩ και EUROMEDICA).

Συγκεντρώσεις στον κλάδο 

Την περίοδο 2017-2022 γνωστοποιήθηκαν και εξετάστηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού σειρά οριζόντιων συγκεντρώσεων στο κλάδο της υγείας, κυρίως από την εταιρεία επενδυτικών κεφαλαίων CVC Capital Partners (εφεξής CVC) μέσω της θυγατρικής εταιρείας Hellenic Healthcare S.A.R.L (εφεξής και HHG).

Οι συγκεντρώσεις αυτές οδήγησαν στην δημιουργία ενός ισχυρού ομίλου με παρουσία στην ελληνική αγορά υγείας (κυρίως στην Αττική) και οδήγησαν σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στην αγορά.

Η οικονομική ανάλυση των οριζόντιων συγκεντρώσεων στις αγορές υγείας έχει εστιάσει στις αντι-ανταγωνιστικές επιπτώσεις των συγκεντρώσεων αυτών στις τιμές, την ποιότητα των υπηρεσιών και του μηχανισμού λήψης αποφάσεων τόσο από τους παρόχους υπηρεσιών υγείας όσο και από τους παρόχους ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλισης υγείας στην ανάντη αγορά με τους οποίους οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας διαπραγματεύονται, σε περίπτωση οριζόντιας συγκέντρωσης της αγοράς

Οικονομικά στοιχεία 

Οι κύριοι ιδιωτικοί πάροχοι υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας είναι: α) ο όμιλος HELLENIC HEALTHCARE GROUP (μέλος του ομίλου CVC), β) ο όμιλος ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, γ) ο όμιλος EUROMEDICA, δ) ο όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, ε) ο όμιλος ΙΑΣΩ και στ) η ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ.

Κοινές συμμετοχές και κοινή διοίκηση Από την έως τώρα έρευνα της Υπηρεσίας δεν έχουν προκύψει πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη κοινών συμμετοχών ή κοινών μελών διοίκησης μεταξύ των κυριότερων παρόχων υγείας.

Καθετοποίηση των παρόχων υπηρεσιών υγείας: επιπτώσεις στον ανταγωνισμό Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η καθετοποίηση των παρόχων υπηρεσιών υγείας, μέσω της εξάπλωσής τους στις όμορες αγορές υπηρεσιών ασφάλισης υγείας.

Στο πλαίσιο αυτό η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από τον επενδυτικό οργανισμό CVC στον οποίον ανήκει το HELLENIC HEALTHCARE GROUP (HHG), η οποία εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2022), πρόσφερε τη δυνατότητα να εξεταστούν πιθανές αντι-ανταγωνιστικές επιπτώσεις από μη οριζόντιες συγκεντρώσεις στον κλάδο της υγείας .

Στην βιβλιογραφία την τελευταία δεκαετία παρατηρούμε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον ερευνητών, σε θεωρητικό και εμπειρικό επίπεδο, σχετικά με την επίδραση συγκεντρώσεων μεταξύ μη ανταγωνιστικών επιχειρήσεων στον ευρύτερο κλάδο υγείας (cross-market mergers). Ειδικότερα, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται ιδίως σε αγορές όπου υφίστανται κοινοί ιδιοκτήτες. Σε τέτοιες αγορές, οι συγκεντρώσεις μεταξύ μη ανταγωνιστών μπορούν να βλάψουν τον ανταγωνισμό αυξάνοντας τις τιμές των προσφερόμενων υπηρεσιών.

Καθετοποίηση και επιπτώσεις στον ανταγωνισμό: σύνοψη της οικονομικής θεωρίας 

Σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ νοσοκομείων και γιατρών, τυχόν καθετοποίηση μέσω συγκέντρωσης ή κάθετων συμπράξεων δύναται, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία, να φέρει θετικά αποτελέσματα στην περίθαλψη των ασθενών λόγω του καλύτερου συντονισμού και ειδικά του integrated care approach που επιτρέπει η καλύτερη διασύνδεση των ηλεκτρονικών δεδομένων  ιατρικού φακέλου που συλλέγουν οι γιατροί και των δεδομένων περίθαλψης που συλλέγουν τα νοσοκομεία, διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων ιατρικών ομάδων και νοσηλευτών

Σημειώνεται όμως ότι ορισμένα θεωρητικά υποδείγματα αλλά και εμπειρικές μελέτες αναφέρουν αυξήσεις τιμών τόσο για ιατρικές πράξεις που καλύπτονται από ιδιωτική (ή δημόσια) ασφάλιση, όσο και γενικότερα σε πράξεις που δεν καλύπτονται από ιδιωτική (ή δημόσια) ασφάλιση